Bułgarskie informacje praktyczne (2017)

Bułgaria była jednym z ostatnich bałkańskich krajów, jakich nie miałem okazji jeszcze odwiedzić. Serbia, Czarnogóra, Macedonia, Rumunia - tam jeździłem przez ostatnie 3 lata. A do Bułgarii jakoś nigdy wcześniej nie trafiłem. W ubiegłym roku mieliśmy tam być, ale ostatecznie lenistwo na rumuńskim wybrzeżu zwyciężyło i zrobiliśmy sobie dzień odpoczynku na plaży Corbu. No ale co się odwlecze, to nie uciecze - i blisko rok później wjechaliśmy na teren Bułgarii, coraz częściej wracającej do łask wśród naszych rodaków.

Ogólny klimat kraju

Po przekroczeniu granicy rumuńsko-bułgarskiej wszystko się zmienia. Rumunia była jeszcze jedną nogą bliżej tego, co znamy z Węgier czy wręcz Słowacji - a tu już wjeżdżamy pełną gębą na Bałkany. Z drugiej strony Bułgaria ma trochę inny charakter, niż reszta regionu; jest jednym z większych państw, można znaleźć tu i góry, i niziny - ale przede wszystkim ten wschodni klimat, trochę taki, jak na Ukrainie - ale moim zdaniem dużo bardziej sympatyczny, bo w południowym wydaniu!

Dojazd

Do Bułgarii możemy dotrzeć na kilka sposobów. Chyba najpopularniejszy jest samochód, drugi w kolejności - samolot. Autobus, pociąg czy prom to jednak mało znane propozycje dostania się do tego kraju. Jak do tej pory, jechaliśmy tylko samochodem, więc o innych środkach transportu (póki co) nie będę się jakoś szerzej wypowiadać.

Samochód

Zasadniczo główne trasy są 3. Przez Serbię, Rumunię i Ukrainę. Każda ma trochę inny charakter, każda jest na swój sposób interesująca - którą wybrać?

(miejsca, które warto zobaczyć, wybierałem wyłącznie na podstawie moich doświadczeń - tu nie wymieniłem miejsc, w których nie byłem)

Trasa przez Serbię (autostradowa lub nie)

Najczęściej wybierana i uważana za najszybszą. W wariancie autostradowym potrzebujemy winiety węgierskiej, w Serbii płaci się na bramkach. Pierwszą granicę przekraczamy w Chyżnem, a potem jedziemy przez Trstenę, Rużomberok do Bańskiej Bystricy (droga 59). Kiedy droga zmieni się w dwupasmówkę, musimy zjechać na równoległą szosę nr 69 przez Sliac, inaczej przyślą nam do Polski mandat za jazdę bez winiety. (elektroniczne bramki sczytują nasze numery, tak jak na drogach w Rumunii czy na autostradach na Węgrzech)

Kierujemy się na granicę słowacko-węgierską w Sahy. Jeśli chcemy jechać autostradą - musimy kupić winietę; wtedy wjeżdżamy na płatną ekspresówkę M2, potem na obwodnicę Budapesztu (M0) i na autostradę M5 prowadzącą już prosto do granicy z Serbią.

Natomiast w przypadku jazdy zwykłymi drogami, winieta nie jest potrzebna - ale wiąże się to z przejechaniem przez Budapeszt (docieramy wtedy do drogi nr 5, która jest właściwie równoległa do autostrady M5). Niezależnie od wybranego wariantu, docieramy do Szeged, w okolicach którego mamy kilka przejść granicznych do wyboru. Od zachodu są to:

• Tompa / Kelebija - drugie największe przejście węgiersko-serbskie, najbardziej znana alternatywa dla Roszke. Czynne przez całą dobę.

• Asotthalom / Backi Vinogradi - mniejsze, często wykorzystywane przez lokalnych mieszkańców. To tutaj w 2014 roku po raz pierwszy wjechaliśmy do Serbii. (przejście czynne 7 - 19)

• Roszke / Horgos - główne autostradowe przejście, najbardziej zatłoczone, całodobowe

• Roszke / Horgos II - przejście tuż obok autostradowego, ale mniejsze i na starej drodze (czynne 7 - 19)

• Tiszasziget / Dala - małe, najbardziej na wschód wysunięte przejście Węgry/Serbia. Nie byliśmy, ale jest chyba dość kameralne (czynne 7 - 19, zimą 8 - 16)

(poza tymi wymienionymi, są jeszcze inne przejścia na tej granicy - która w 2015 roku doczekała się nawet osobnego artykułu!)

W Serbii mijamy Suboticę, Novi Sad, Belgrad (jadąc np. autostradą A1), w Niszu mamy rozjazd na Sofię i Skopje. Wybieramy drogę w kierunku Sofii, aż dojedziemy do Gradiny / Kalotiny - serbsko-bułgarskiego przejścia granicznego. Stąd do bułgarskiej stolicy jest już blisko!

Po drodze warto zobaczyć:

• Budapeszt,

• Suboticę / Novi Sad,

• serbską prowincję.

(mapa prowadzi wersją autostradową)

Trasa przez Rumunię

Tu jazda jest już inna, ma nieco spokojniejszy charakter - ale nie jest też dla ludzi, którzy się strasznie spieszą, a raczej dla tych, którzy chcą zobaczyć coś po drodze. Potrzebujemy tylko roviniety, czyli winiety rumuńskiej (14 RON / 7 dni).

Z Krakowa jedziemy zakopianką na południe - po przekroczeniu granicy w Jurgowie kierujemy się na Poprad i Rożnawę (droga nr 67 - sporo zakrętów, moja ulubiona trasa na Madziary!). Na Węgry wjeżdżamy w miejscowości Aggtelek. Dojeżdżamy do Miskolca lokalnymi drogami i stąd już drogą nr 35 prosto do kolejnego sporego miasta - Debrecena.

Rumunia już tuż-tuż. Mijamy ostatnie miasteczko w kraju Arpadów (Berettyoujfalu... spróbujcie to wymówić) i dojeżdżamy do węgiersko-rumuńskiego przejścia granicznego Artand / Bors koło Oradei. Samo przejście jak przejście, nic nadzwyczajnego. Kupujemy rovinietę i możemy już śmigać po rumuńskich drogach :)

Zaraz za granicą wpadamy na trasę nr 1 do Cluj-Napoki - ten odcinek moim zdaniem nie jest jakiś superciekawy, po prostu droga jakich wiele. Przed Clujem wjeżdżamy na autostradę A3 (no chyba, że chcemy zwiedzać miasto) i po 40 km, w miasteczku Turda, skręcamy na Alba Iulię i Sebes.

W Sebes możemy wybrać albo drogę 67C (czyli po prostu Transalpinę; po przejechaniu gór skręcamy na drogę 67 przez Horezu do Ramnicu Valcea), albo jechać dalej w stronę Sibiu autostradą A1, a potem "siódemką" do Ramnicu Valcea. Obie trasy połączą się w tym ostatnim mieście i potem już razem prowadzą w stronę Pitesti.

Za Sibiu mamy kolejną opcję do wyboru - jeśli pojedziemy jeszcze 20 km dalej drogą nr 1 (a nie skręcimy w drogę nr 7 do Ramnicu), będziemy mogli przejechać Szosą Transfogaraską (7C), która spotka się z dwiema pozostałymi trasami w okolicach Pitesti.

Z Pitesti autostrada prowadzi już prosto w kierunku Bukaresztu - jeśli nie zdecydujemy się go zwiedzać, to w miejscowości Vanatorii Mici musimy odbić w drogę 61 (na dalszym odcinku ma numer 5B) - która doprowadzi nas do Giurgiu na granicy rumuńsko-bułgarskiej. Przekraczamy Most Przyjaźni (6 euro) i jesteśmy już w Ruse, w Bułgarii!

Po drodze warto zobaczyć:

• kopalnię soli w Turdzie,

• Transalpinę albo Szosę Transfogaraską,

• rumuńskie Karpaty Południowe! (trochę po nich pochodzić)

Trasa przez Ukrainę

Tędy jeździ się chyba najrzadziej - kiedyś była to podstawowa trasa do Bułgarii, a teraz poszła nieco w zapomnienie. Ze względu na czas przejazdu i dwie odprawy graniczne jest sens nią jechać wtedy, kiedy chcemy coś zobaczyć po drodze, przede wszystkim na ukraińskim odcinku - raczej nie jest to droga na superszybki tranzyt. Potrzebujemy winiety rumuńskiej (14 RON), płacimy też za prom na Dunaju (20 RON / samochód z kierowcą, 2 RON / pasażer)

Inaczej niż w dwóch poprzednich propozycjach, nie jedziemy na południe, ale na wschód - autostradą albo drogą 94 (wedle upodobań... ja chyba wolę starą trasę). Niezależnie od tego, którą z tych dróg wybraliśmy, i tak lądujemy w Korczowej, na największym przejściu pomiędzy Polską a Ukrainą.

Po ukraińskiej stronie zaczynają się słynne "garby", które towarzyszą nam prawie do samego Lwowa. Ten ostatni omijamy (lub nie) i jedziemy dalej na wschód - dopiero w Tarnopolu odbijamy do Czerniowców (droga M19). 40 km dalej kończy się Ukraina, na przejściu Porubne / Siret mamy przejść kolejną odprawę graniczną - tym razem do Rumunii.

Od tej pory jedzie się już znacznie szybciej - najpierw zwykłą drogą, a po 150 km, w okolicach miasta Roman, zaczyna się już droga szybkiego ruchu (ale nie autostrada, tylko dwupasmówka bez pobocza :) ) - i tak przejeżdżamy ponad połowę kraju do miasta Focsani. Stamtąd kierujemy się na Brailę (trasa nr 23) i płyniemy promem. Taka przyjemność kosztuje 20 RON / samochód z kierowcą i 2 RON / pasażer, cała przeprawa trwa 5 minut... po drugiej stronie rzeki, już geograficznie na Bałkanach, wjeżdżamy na szosę 22D i jedziemy przez stepowe góry Dobrudży. Prawdę mówiąc, bardziej pasowałoby określenie "wzgórza", bo ich wysokość dochodzi ledwie do 300 m.n.p.m - ale wyglądają jakoś dziwnie, według mnie inaczej niż wszystkie inne góry w regionie.

Po 80 km wyskakujemy już na drogę 22 w stronę Constanty, ostatniego dużego miasta przed granicą. Za nią zaczną się już kurorty rumuńskiego wybrzeża - Eforie, Costinesti, Mangalia (która jest właściwie ostatnim miastem w Rumunii, do granicy zostało jakieś 10 km). Granicę przekraczamy w Vama Veche / Durankułak, 2 km od morza. Bułgaria wita!


Po drodze warto zobaczyć:

• Lwów,

• wzgórza Dobrudży,

• rumuńskie wybrzeże (na zasadzie przekonania się "jak wygląda nadmorska część Rumunii")

Samolot

Do bułgarskiej stolicy - Sofii, z Warszawy lata LOT Polish Airlines. Możemy dolecieć też tanimi liniami (w szczególności WizzAirem i Ryanairem), z przesiadką w którymś z lotnisk na zachodzie - np. Bergamo, Eindhoven czy Sztokholmie-Skavsta.

Jeśli chcemy lecieć do Płowdiwu, to Ryanairem (np. przez Bergamo). Z kolei do Warny czy Burgas (oprócz oczywiście tanich linii z przesiadką) można dostać się też różnymi liniami czarterowymi, które latają też bezpośrednio z Polski (np. z Katowic czy Warszawy).

Autobus i pociąg

Z Polski kursują autobusy (np. Ecolines) na trasie Warszawa - Sofia (ok. 400 zł w jedną stronę). Z kolei pociągiem najprościej będzie chyba wybrać się przez Rumunię (z Bukaresztu do Sofii bilet kosztuje ok. 27 euro w jedną stronę) - więc to stosunkowo drogie rozwiązanie.

Poruszanie się po Bułgarii (samochodem)

Przed wyjazdem naczytałem się o tym, że "bułgarskie drogi są straszne". W ciągu 6 dni przejechaliśmy ok. 1300 km po drogach w tym pięknym kraju - i nie było to traumatyczne przeżycie :) oczywiście ichniejsze trasy to nie są autostrady, ale nie ma co ich demonizować. Po pierwsze, jesteśmy na wschodzie - a po drugie, większość dróg jest porównywalna do polskich, więc nie są takie złe! Do tego zasada poruszania się po bułgarskich szosach jest taka sama, jak w Rumunii - tzn. na granicy kupujemy winietkę i jeździmy, ile chcemy (nie płacimy dodatkowo za autostrady).

Ceny na miejscu

W Bułgarii płacimy lewami (BGN), które mają sztywny kurs względem euro (1,95 BGN = 1 EUR). Wg stanu na 2 grudnia 2017: 1 BGN to 2,15 PLN, 1 PLN to 0,47 BGN - ale dla uproszczenia rachunków zawsze liczymy 1 BGN jako 2 PLN. Zabieranie złotówek to średni pomysł - co prawda widziałem kantory, które miały w ofercie ich wymianę, ale raz, że przelicznik taki sobie, a dwa, że polską walutę można wymienić chyba tylko na wybrzeżu (no może jeszcze w Sofii).

Co do zasady ceny nie powinny zwalić nas z nóg swoją wysokością ani spustoszyć nam portfela. Raczej jest taniej, niż w Polsce (na wybrzeżu wszystko jest droższe, ale i tak kosztuje mniej, niż u nas). Kilka przykładowych cen (lipiec/sierpień 2017):

• paliwo (1 litr LPG) - od 0,85 BGN do 1,1 BGN

• prom Bułgaria-Rumunia (Oriachowo / Bechet) - 23 BGN/samochód, 2 BGN/osoba, (+7 EUR opłaty portowej po rumuńskiej stronie)

• winieta na 7 dni - 15 BGN

• burek z serem w pekarze - 1,2 BGN

• kilogram świeżych moreli (Sozopol) - 2,5 BGN

• palacinka (bałkański naleśnik) - ok. 3 BGN

• caca - ok. 3 BGN

• pole namiotowe w okolicy Sozopolu - 25-35 BGN (!) (ta cena naprawdę zaskoczyła mnie swoją wysokością, bo wszystko inne w Bułgarii jest raczej tańsze, niż u nas - a tu na odwrót)

Nocowanie na dziko

Wszystkie noclegi mieliśmy na dziko - i w czasie wyjazdów do Bułgarii szczerze mogę polecić tę formę spania. Nie było problemu ze znalezieniem miejsca, czy to na wybrzeżu, czy w górach, na polu, czy w lesie - nic, w ogóle. Nieprzyjazne noclegom na dziko są chyba tylko bliskie okolice kurortów (zwłaszcza w krzakach nieopodal campingów) i najprawdopodobniej tereny przygraniczne - lepiej pojechać trochę dalej i tam rozbić pałatkę.

Sezon - kiedy pojechać?

Bułgarię odwiedziliśmy w samym środku lata, na przełomie lipca i sierpnia. Było super, chociaż... gorąco! Naprawdę - poza górską częścią kraju 40 stopni w cieniu było raczej czymś normalnym (prawie jak w Czarnogórze dwa lata temu ;) ). Lato ma też ten plus, że w górach drogi są przejezdne i jest ciepło - bo poza wybrzeżem Bułgaria to raczej górski kraj. Moim zdaniem właśnie lato (ale to trochę późniejsze, skręcające już w stronę jesieni :) ) to najlepszy okres na wyjazd. (późniejsze m.in. dlatego, że ludzi jest mniej i jednak nie ma aż takich upałów, jak w środku wakacji)



Może zainteresować Cię też:

• garść informacji praktycznych z Ukrainy (2017),

• przejazd przez Rumunię nad Morze Czarne,

• tekst o przemianach Rumunii.

Bułgarię odwiedziłem w 2017 roku - byłem m.in. na wybrzeżu, ale również we wnętrzu kraju czy w jego stolicy - Sofii. Wybierasz się tam? Przeczytaj moje artykuły o Bułgarii. A jeśli chcesz dowiadywać się o moich podróżach na bieżąco, dołącz do grona czytelników na Facebooku! (fb.com/zamiedzaidalej)